Η συγγραφική δράση μου στον εκδοτικό χώρο ξεκινάει το 1977 με την μονογραφία μου για τον Δαμάσκιο, τον τελευταίο φιλόσοφο, πριν ο Ιουστιανιανός κλείσει την Ακαδημία του Πλάτωνος τον 6ο αιώνα μ.Χ. Ακολούθησαν μια σειρά βιβλίων μου, πάνω από 25, με περιεχόμενο θέματα από όλο σχεδόν το φάσμα της φιλοσοφίας και πτυχές του πολιτισμού γενικότερα. Το 2007 η πολιτεία με τίμησε για το συγγραφικό έργο μου με το Α’ Κρατικό Βραβείο.
Διατρέχοντας την 4η δεκαετία συγγραφικής δράσης, διάστημα κατά το οποίο περιπλανήθηκα σε όλους σχεδόν τους χώρους φιλοσοφίας, ένιωσα την ανάγκη να μιλήσω με μια διαφορετική από εκείνη του επιστημονικό λόγου γλώσσα –την γλώσσα της λογοτεχνίας. Καρπός της απόπειράς μου αυτής δυο βιβλία: μια συλλογή διηγημάτων, υπό τον τίτλο Δεύτερη Επιλογή, κι ένα μυθιστόρημα, Το είδωλο του κόσμου.
Φιλοσοφικά & Δοκίμια
ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΑ & ΔΟΚΙΜΙΑ
Το έργο τέχνης, ο δημιουργός του κι εμείς – (2013)
Πέρα από μέσον ανακούφισης, το έργο τέχνης προσφέρεται ως ένα πεδίο επικοινωνίας μεταξύ του δημιουργού του και του θεωρού ή των θεωρών του, χωρίς, μάλιστα, η κάθε πλευρά να διατρέχει τον κίνδυνο να παρεισφρήσουν ανάμεσά τους προσωπικές αντεγκλήσεις, ύποπτες προθέσεις και άλλα παρόμοια, που ρίχνουν την σκιά τους επάνω στον διάλογο έτσι, ώστε αμαυρώνοντάς τον, να τον εκτρέπουν από τον στόχο του, που είναι η ανταλλαγή διανοημάτων και ιδεών. Τόσο ο δημιουργός του έργου τέχνης όσο κι εμείς, οι αποδέκτες του, έχομε μπροστά μας όχι ο ένας τον άλλο, αλλά το δημιούργημα. Ό,τι έχει να πει ο καλλιτέχνης το αποτυπώνει στο δημιούργημά του, το οποίο, από την στιγμή της αυτονόμησής του, διακόπτει κάθε δεσμό μαζί του. Έτσι, όταν εμείς, οι αποδέκτες του, ερχόμαστε σε επαφή προς αυτό, να μην χρειαζόμαστε πια να συνομιλούμε με τον δημιουργό του καλλιτεχνήματος.
Η αναφορά μας εξαντλείται στο ίδιο το έργο τέχνης, το οποίο μάλιστα, επειδή προσφέρεται για πολλές αναγνώσεις, μας παρέχει την δυνατότητα άσκησης διαλόγου προς αυτό εις το διηνεκές, και, μέσω αυτού μόνο, προς τον αφανή δημιουργό του. Χάρη στο έργο τέχνης συνεχίζομε να συνομιλούμε αποθηκεύοντας στον νου μας στοχασμούς και ιδέες, προκειμένου, μέσα από την δράση μας αυτή, να ανταποκριθούμε σε ένα κάλεσμα για μια ζωή που υπερβαίνει τα στενά όρια της θνητής ύπαρξής μας.
ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΑ & ΔΟΚΙΜΙΑ
Μπαίνοντας στο παιχνίδι της φιλοσοφίας – (2012)
Κείμενα κατά παραγγελία που λένε. Τα έγραψα επειδή προσκλήθηκα να μιλήσω κάπου ή να συμμετάσχω σε κάποια έκδοση. Ως εδώ μπορώ να πω. Αγνοώ παραπέρα ποια υπήρξε η τύχη τους – αν δημοσιεύτηκαν, πού και πότε. Τα βρήκα σκόρπια στον ηλεκτρονικό υπολογιστή μου, τα συγκέντρωσα και είπα να τα δημοσιεύσω με την αίσθηση, κυρίως, που ο καθένας μας, υποθέτω, έχει να μην θέλει να πάει χαμένος ο κόπος του – κάτι δηλαδή που κουράστηκε να το κάνει, να υπάρχει κάπου, κάπως …
ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΑ & ΔΟΚΙΜΙΑ
Ο πυγμάχος το λιοντάρι και η σκόνη – (2011)
Ακολουθώντας την προτροπή του ποιητή πως το μέσο για να δυναμώνεις το μυαλό σου είναι να το αφήνεις ελεύθερο να στήνει πανηγύρι με τις σκέψεις που το περιτριγυρίζουν, είπα, στο βιβλίο μου αυτό, να αφήσω την ψυχούλα μου ελεύθερη να παρασυρθεί όπου την τράβαγε αυτή ή εκείνη η σκέψη κι όλα όσα είδε πηγαίνοντας από δω κι από κει να τα περιγράψει με άκραν συντομία μήπως και γεννηθεί και στον αναγνώστη το ενδιαφέρον να έλθει κι αυτός κοντά και, με δική του πλέον την συμμετοχή, το πανηγύρι να συνεχιστεί με μεγαλύτερη ακόμη ζωντάνια.
ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΑ & ΔΟΚΙΜΙΑ
Εισαγωγή στην φιλοσοφία – (2010)
Πολλοί, παρασυρμένοι από τον όρο «εισαγωγή» πιστεύουν ότι πρόκειται για πόνημα που ο συγγραφέας θα πρέπει να το έχει γράψει στην αρχή της πνευματικής σταδιοδρομίας του. Σε ό, τι αφορά την φιλοσοφία αυτό δεν συμβαίνει –ή, καλύτερα, δεν πρέπει να συμβαίνει. Και τούτο για τον εξής λόγο: ο στόχος μιας εισαγωγής στην φιλοσοφία είναι να εισαγάγει τον αναγνώστη στον κόσμο της φιλοσοφίας, έναν κόσμο που βρίθει από δυσνόητους όρους και ανοίκειες έννοιες. Αυτό σημαίνει ότι ο ίδιος συγγραφέας θα πρέπει να έχει εξασφαλίσει για τον εαυτό του αυτήν την οικειότητα προς τους όρους και τις έννοιες της φιλοσοφίας, ώστε να μπορεί να οδηγήσει τον αναγνώστη του στην κατανόησή τους, πράγμα που απαιτεί εκ μέρους του την ανάλογη ωριμότητα και εμπειρία. Με αυτή την σκέψη αποφάσισα τώρα, προς τας δυσμάς της ακαδημαϊκής πορείας μου, να συγγράψω την Εισαγωγή στην Φιλοσοφία.
ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΑ & ΔΟΚΙΜΙΑ
Ιατρική ηθική – (2009)
Η αλματώδης κατά τις τελευταίες δεκαετίες εξέλιξη των επιστημών υγείας και της τεχνολογίας, παρά τα αγαθά που αναμφιβόλως προσέφερε και συνεχίζει να παρέχει στον άνθρωπο, τον έφερε επίσης αντιμέτωπο με πρωτόγνωρα ηθικής τάξεως αδιέξοδα, τα οποία, λόγω φιλοσοφικής περιέργειάς μου, ήταν επόμενο να με απασχολήσουν. Θέλω να πω, λοιπόν, ότι τα αδιέξοδα αυτά δεν είναι οι γνώσεις που θα βοηθήσουν κάποιον να τα ξεπεράσει, αλλά η διαμόρφωση μιας νοοτροπίας, την οποία μπορεί να αποκτήσει μέσα από την άσκηση της φιλοσοφίας.
ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΑ & ΔΟΚΙΜΙΑ
Εγχειρίδιον παθών – (2009)
Ποτέ δεν με συνάρπασε η θεωρία των Στωικών για την απάθεια, η άποψη ότι δεν θα φτάσεις ποτέ στην ευτυχία –λες και ούτως ή άλλως η ευτυχία είναι κάτι εφικτό– παρεκτός μόνο αν πνίξεις μέσα σου κάθε πάθος και το νεκρώσεις. Αντί για τα πάθη, λένε οι Στωικοί, οδηγός σου στην ζωή σου πρέπει να είναι ο λόγος, η ψυχρή λογική. Το πιο πιθανό, όμως, είναι η συστηματική εν ονόματι του λόγου απεμπόληση των παθών να σε οδηγήσει, αν όχι στην απανθρωπία, σε μια ζωή αδιάφορη, στεγνή. Θεωρίες, θα πεις. Όχι, όχι. Το πόσο σημαντικά υπήρξαν τα πάθη σε ανθρώπους ποικίλου χαρακτήρα, διαφορετικής παιδείας και ιδεολογίας, με αλλιώτικους προσανατολισμούς στην ζωή μπορεί να το δεις αν ανατρέξεις στα πρόσωπα που παρελαύνουν στο βιβλίο μου. Όχι, συμφωνώ: η θεωρία δεν αρκεί. Γι′ αυτό, πέρα από Τα πάθη της ψυχής του Καρτέσιου, το πρώτο θεωρητικό βιβλίο που γράφτηκε, τον 17ο αιώνα, για τα πάθη, θέλησα να δείξω συγκεκριμένα τον σημαντικό ρόλο που διαδραμάτισαν τα τελευταία αυτά στην ζωή ξεχωριστών προσώπων.
ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΑ & ΔΟΚΙΜΙΑ
Η φιλοσοφία στην σκηνή – (2008)
Η φιλοσοφία και το θέατρο, είπε ο Νίτσε, είναι τα μεγαλύτερα επιτεύγματα των αρχαίων Ελλήνων και η σημαντικότερη προσφορά τους στον πολιτισμό. Δεν είναι τυχαίο που τα δυο αυτά, η φιλοσοφία και το θέατρο, πάνε μαζί. Τα συνδέει ο διάλογος. Το θέατρο εκφράζεται μέσα από τον διάλογο των προσώπων επί σκηνής. Ακόμα κι αν πρόκειται για μονόλογο διεξάγεται ο διάλογος του ηθοποιού επί σκηνής με τους θεατές. Το ίδιο και η φιλοσοφία. Με την εμφάνισή της –στην Μίλητο– δημιουργήθηκε και η πρώτη σχολή φιλοσοφίας –η σχολή της Μιλήτου–, για να ακολουθήσουν κι άλλες, ων ουκ έστιν αριθμός, σχολές φιλοσοφίας, τόποι όπου μπορούσαν άνθρωποι να διαλέγονται. Αυτός ο δεσμός μεταξύ φιλοσοφίας και θεάτρου ήταν που με παρακίνησε να στήσω την φιλοσοφία στην σκηνή. Μέσα δηλαδή από θεατρικά έργα, που έγραψα, να επιχειρήσω να αναδείξω την ζωή και την διδασκαλία κορυφαίων φιλοσόφων.
ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΑ & ΔΟΚΙΜΙΑ
Η αιώνια επιστροφή της φιλοσοφίας – (2007)
“Φιλοσοφώ” πάει, μεταξύ άλλων, να πει ότι παίρνω από την αρχή έναν δρόμο που τον είχα διατρέξει, για να δω μήπως κάτι, κατά την πορεία μου παρέλειψα να το παρατηρήσω ή δεν το παρατήρησα καλά. Κι αυτό το κάνω ξανά και ξανά –δίχως τελειωμό, όπως ο Σίσυφος. Φιλοσοφία, λοιπόν, είναι η αιώνια επιστροφή στο παρελθόν, προκειμένου να ξεκαθαρίσει η ματιά μας και να δούμε πια τα πράγματα πιο καθαρά.
