Με το σκυλί εκείνο της άγριας ράτσας που, ενώ έχει εκπαιδευτεί να προστατεύει τον κύριό του από κάθε επίδοξο σφετεριστή του, στρέφεται κάποια στιγμή κι εναντίον του να τον κατασπαράξει, μοιάζει η εξουσία στα πολλά επικριτικά γι’ αυτήν σχόλια. Έχοντας την εξουσία στα χέρια σου μπορείς, ασκώντας την, να νιώθεις ασφαλής απέναντι σε κάθε επιβουλέα της ύπαρξής σου και των συμφερόντων σου μέχρι της στιγμής που η εξουσία θα γίνει ο δικός σου καταστροφέας. Ποιος έχει, όμως, την ευθύνη για την μεταστροφή αυτή: η εξουσία ή εσύ που την ασκείς;
Οι ειδικοί στα άγρια σκυλιά λένε πως, άμα το ζώο επιτεθεί στον κύριό του, φταίει το θύμα που δεν τήρησε κάποιον ή κάποιους από τους όρους του κώδικα συνύπαρξης μαζί του –όχι το σκυλί. Να το πούμε χωρίς περιστροφές: δεν είναι η εξουσία που καταστρέφει, αλλά είναι εκείνοι που την ασκούν οι οποίοι με την συμπεριφορά τους την προβάλλουν στα μάτια μας σαν τέρας ικανό να μην αφήσει τίποτα όρθιο γύρω της, μηδέ εξαιρουμένων πολλές φορές κι αυτών τούτων των ιδίων.
Η εξουσία είναι αυτή που είναι, και εκείνοι που την ασκούν είναι αυτοί που είναι. Ούτε αυτή αλλάζει, ούτε αυτοί μεταβάλλονται. Εκείνο που, ορισμένως, κάνει η εξουσία είναι να ρίχνει τις μάσκες των ανθρώπων που την καταλαμβάνουν. Η εξουσία, με άλλα λόγια, είναι η βάσανος για να καταλάβομε με τι ανθρώπους πράγματι έχομε να κάνομε. Ήδη από τον 6ο αιώνα π.Χ, ο συνετός Βίας ο Πριηνεύς το είπε υπέροχα με αποφθεγματικό τρόπο: αρχή άνδρα δείκνυσι –η εξουσία αποκαλύπτει τον χαρακτήρα του ανθρώπου. Συνυπάρχεις με ανθρώπους προσηνείς, πράους, καταδεκτικούς, στην σκιά διαβιούντας, χωρίς ίχνος προβολής και έπαρσης, συνεργάσιμους, αποφεύγοντας να πάρουν αυθαίρετα πρωτοβουλία, κ.ο.κ., και μετά, όταν μπουν στο άρμα της εξουσίας, τους ίδιους αυτούς ανθρώπους τους βλέπεις αδίστακτους, θρασείς, άσπλαχνους, απόλυτους, αλαζόνες κ.ά.τ. «Κοίτα», λέμε τότε με περισσή ευκολία, «πώς τους διέφθειρε η εξουσία –αυτοί δεν ήταν έτσι». Δεν μπαίνομε στον κόπο να ελέγξομε μήπως ήταν έτσι και πριν αυτοί, και απλώς, κρυμμένους κάτω από την μάσκα του ευυπόληπτου ανθρώπου, δεν τους βλέπαμε όπως είναι πράγματι, και ρίχνομε το ανάθεμα στην εξουσία, που διαφθείρει. Αλλά αυτό δεν έκανε ο άνθρωπος ανέκαθεν: να ρίχνει αλλού τις ευθύνες για την επιλήψιμη συμπεριφορά του; Όταν ο Θεός ρώτησε τους Πρωτόπλαστους γιατί παρέβησαν την εντολή του να μην δοκιμάσουν τον απαγορευμένο καρπό, ο Αδάμ έριξε το φταίξιμο στην Εύα, και η Εύα, με την σειρά της, είπε ότι έφταιγε ο όφις.
Ας μην εφησυχάζουν όμως οι υποτελείς της εξουσίας. Όση δύναμη κι αν καταφέρουν να αντλήσουν από αυτήν για να αυθαιρετούν ασύστολα, θα το πληρώσουν ακριβά την ώρα του αποχωρισμού τους. Όχι τόσο γιατί, έχοντας η εξουσία ρίξει τις μάσκες των, θα έχει αποκαλυφθεί το πραγματικό τους πρόσωπο –αυτό ποσώς μπορεί και να τους νοιάξει–, όσο για τον πόνο που θα νιώσουν φεύγοντας μακριά της. Κανένας αποχαιρετισμός στον κόσμο, είπε ο Ταλεϋράνδος, ο Γάλλος πολιτικός και διπλωμάτης του 18ου-19ου αιώνα που χόρτασε την εξουσία με το κουτάλι, δεν είναι τόσο βαρύς, όσο ο αποχαιρετισμός της δύναμης της εξουσίας.
