Το ότι κάνομε το καθήκον μας δεν σημαίνει κατ’ ανάγκην ότι είμαστε πρόσωπα ηθικώς ανεπίληπτα. Το καθήκον από μόνο του δεν αρκεί, για να αξιολογηθεί ηθικά η συμπεριφορά μας. Είναι και ο τρόπος, επίσης, με τον οποίον επιτελούμε το καθήκον μας που διαδραματίζει πρωτεύοντα ρόλο στην ηθική αξιολόγησή μας, αν, ορισμένως, πράττομε όπως πράττομε ως εκ καθήκοντός μας να είμαστε ηθικώς ανεπίληπτα πρόσωπα ή αν πράττομε απλώς σύμφωνα προς το καθήκον μας για να είμαστε ηθικώς εντάξει. Με άλλα λόγια, η διάκριση μεταξύ του «πράττω εκ καθήκοντος» και του «πράττω σύμφωνα προς το καθήκον» είναι εκείνη που, μέσα στον χυλό και την θολούρα μαζί της κοινωνίας που ζούμε, μας επιτρέπει να καταλάβομε τελικά πότε η συμπεριφορά μας μπορεί πράγματι να είναι ηθικώς ανεπίληπτη και πότε όχι. Ένας έμπορος, ας πούμε, που φροντίζει να είναι τίμιος στις συναλλαγές του με τους πελάτες του απλώς και μόνο γιατί θέλει να διευρύνει την πελατεία του και να αυξήσει τα κέρδη του, δεν μπορεί, παρόλο που δεν διαπράττει τίποτε ηθικώς επιλήψιμο, να θεωρηθεί από ηθική άποψη άμεπτος. Και τούτο, γιατί η συμπεριφορά του, όσο κι αν είναι σύμφωνη προς το καθήκον να είναι κανείς τίμιος, δεν υπαγορεύεται εντούτοις από το καθήκον αυτό, από την ανάγκη να είναι τίμιος, αλλά καθορίζεται από την επιθυμία του και μόνον να αυξήσει τα κέρδη του. Προφανώς, η επιθυμία για το κέρδος θα είναι η αιτία, ώστε να πάψει ο εν λόγω έμπορος να είναι τίμιος, αν κάποια στιγμή δει ότι τα κέρδη του αυξάνονται εξαπατώντας τους πελάτες του. Ηθικά ανεπίληπτος είναι ο έμπορος εκείνος που αποφασίζει να είναι τίμιος ως εκ του καθήκοντός του να είναι τίμιος, που νιώθει την υποχρέωση να είναι τίμιος στις συναλλαγές του με τους πελάτες γιατί θέλει να είναι τίμιος με όποιους πειρασμούς κι αν έρθει αντιμέτωπος και σε όποιες δοκιμασίες κι αν υποβληθεί. Οι άνθρωποι που επιτελούν το ηθικό χρέος των εκ καθήκοντος είναι, αν θα μπορούσαμε, τηρουμένων των αναλογιών, να επικαλεστούμε μια παρομοίωση, σαν τους θρησκευτικούς εκείνους μάρτυρες που παραμένουν ακλόνητοι στην πίστη τους ό, τι κι αν συμβεί –μέχρι τέλους. Ο ποιητής το λέει παραστατικά: «Τιμή σ’ εκείνους όπου στη ζωή των / όρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες / … Και περισσότερη τιμή τους πρέπει / όταν προβλέπουν (και πολλοί προβλέπουν) / πως ο Εφιάλτης θα φανεί στο τέλος / και οι Μήδοι επί τέλους θα διαβούνε».
